Πόσο διαρκεί μια επιστροφή; Πέρασα κοντά δέκα χρόνια στο εξωτερικό. Έστησα σπίτι, δουλειά, καριέρα και οικογένεια και πήρα το δρόμο της επιστροφής. “Γιατί;”, με ρωτάνε ακόμα πολλοί από τους γνωστούς. Κάποιοι άλλοι φτάσανε στο πιο ευθές “δεν είσαι με τα καλά σου, τι πας να κάνεις”.

Καλή ερώτηση, ειδικά τώρα που τα πράγματα ωθούν τους περισσότερους στη φυγή. Η απάντηση είναι περίπλοκη και επιμέρους πολύ προσωπική, αλλά ευθύς εξαρχής πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι όχι απλώς είμαι με τα καλά μου, αλλά και το σκέφτηκα πολύ το θέμα και η επιστροφή μου διαρκεί μέχρι στιγμής κοντά 3 χρόνια.

Σωστά διαβάζετε, τρία χρόνια επιστροφής, τρία χρόνια προσαρμογής, τρία χρόνια ανασυγκρότησης σε αυτή εδώ τη χώρα που δε λέει να αλλάξει νοοτροπία. Ολίγον πονηρά σκεπτόμενος, η οδός διαφυγής είναι ανοιχτή, επιλογές υπάρχουν και ουδέν πρόβλημα επιβίωσης σκιάζει τον ορίζοντα. Κοινώς, την πισινή την έχουμε κρατημένη και είναι πολύ εύκολο να τα παρατήσω και να φύγω.

Να παν στο διάολο και οι πολιτικοί, τα σκάνδαλα, η ακρίβεια, οι τρύπες στο δρόμο, στον προϋπολογισμό, η ξεδιάντροπη ευκολία με την οποία υποσχέσεις και δεσμεύσεις αναιρούνται, η θηριώδης αστυνομία και ο άκρατος ρατσισμός των μικρόμυαλων χωριάταρων που τάχαμου υπερασπίζονται τα ιδεώδη αρχαιοελληνοχριστιανικού μύθου ενώ στην πραγματικότητα προσπαθούνε να καλύψουνε τον απύθμενο τρόμο και την ασυγκράτητη ανασφάλεια που νιώθουνε αντικρίζοντας την ίδια ανικανότητα.

Δεν υπάρχει ελπίδα για όσους προσμένουν κάποιον να έρθει να τους σώσει. Οι επιλογές όπως πάντα είναι τρεις.

Η καθαρά ελληνική επιλογή του κάθομαι και κλαίω τη μοίρα μου. “Δεν έχουμε κράτος κύριοι”, “Που είναι το κράτος;” και “Μα δε κάνει τίποτα το κράτος;” είναι ατάκες που θα ακουστούν συχνά πυκνά. Σε αυτούς ένα έχω να πω: Ξύπνατε ρε! Το κράτος δεν είναι νεφελώδης οντότητα με υπερφυσικές δυνάμεις και την αδιαφορία του ιουδαιοχριστιανικού θεού. Το κράτος είναι ένα σύνολο, του οποίου μέλος είσαι κι εσύ.

Άμα δε μάθεις να κρατάς τα σκουπίδια στο μπαλκόνι σου όταν έχει απεργία βρε κρετίνε φυσικά και θα βρωμίσει ο τόπος και θα μας φάνε τ’αδέσποτα. Άμα δε βγεις από το μαγαζί σου να σκουπίσεις το πεζοδρόμιο, άμα συνεχίσεις να τριπλοπαρκάρεις στη γωνία της διασταύρωσης, άμα χτίσεις όλους τους ημιυπαίθριους, άμα, άμα, άμα…Η λίστα με τα μικρά εγκλήματα που κάνουμε καθημερινά είναι ατελείωτη και εξηγεί με τον καλύτερο τρόπο την κατάντια της πολιτικής και κοινωνικής μας ζωής.

Το “έχουμε τους πολιτικούς που μας αξίζουν” δεν είναι τυχαίο τσιτάτο.

Η δεύτερη επιλογή, επίσης κλασικά ελληνική, είναι η ξενιτιά. Εμπρός λοιπόν για τη γη της επαγγελίας, έξω από εδώ. Εκεί που τα πράγματα είναι καλύτερα, η ζωή είναι ρόδινη και οι δουλειές φυτρώνουν στα δένδρα. Και θα γράψουμε και τραγούδια για άλλη μια φορά, γεμάτα νόστο, αγάπη και εθελοτυφλία.

Και είναι δόκιμη επιλογή, όταν βρίσκεις μπροστά σου συνέχεια τοίχους, τοίχους που χτίζουμε όλα τα φοβισμένα ανθρωπάκια που προσπαθούνε να διατηρήσουνε τα κεκτημένα. Εμ, όλη η Ελλάδα ένα φοβισμένο ανθρωπάκι έχει καταντήσει. Αυτό κι αν προκαλεί θλίψη.

Η τρίτη επιλογή είναι η δύσκολη. Αυτή που μας μαθαίνανε στο σχολείο ότι αποφάσισε να ακολουθήσει ο Ηρακλής στο περίφημο σταυροδρόμι (για κοίτα ρε, κάτι μας μαθαίνανε στο κωλοσχολείο).

Μείνε, φάτα τα σκατά αλλά πάρε το καλέμι και τη βαριά και άρχισε να γκρεμίζεις τοίχους. Δε χρειάζετε να αλλάξεις το εκπαιδευτικό σύστημα, ή να ξεκινήσεις την εταιρεία που θα δώσει δουλειά στο χωριό. Δε χρειάζεται να γίνεις πολιτικός ή διανοούμενος.

Πείσε τον διπλανό σου να πάει να ψηφίσει στις αυτοδιοικητικές με γνώμονα τα τοπικά θέματα και όχι το κόμμα. Δείξε στον κουμπάρο ότι το τσιγάρο το κάνουμε έξω από το μπαρ, δε χάλασε και ο κόσμος άμα σηκωθούμε από την καρέκλα - και μετά ρώτα τον αν του αρέσει που δε βρωμάνε τα ρούχα τσιγαρίλα. Και πάνω από όλα ξέχνα το “δε βαριέσαι”. Άνοιξε το μυαλό σου, γιατί αλλιώς θα μείνεις κρέας.

Είναι δύσκολο, έχουμε χρόνια παράλογων κανόνων, ωχαδερφισμού και απαξιωμένων θεσμών στις πλάτες μας. Αλλά ο από μηχανής θεός είναι φανταστικό εύρημα των φυγόπονων και αναξιόπιστων. Τίποτα δεν αλλάζει αν δε το αλλάξεις ο ίδιος. Μας το είπε και ο Ποιητής: “Για να γυρίσει ο Ήλιος θέλει δουλειά πολύ”

Γιατί γύρισα; Γιατί είμαι αλάζονας, ξιπασμένος και ονειροπαρμένος. Γιατί τα λόγια είναι φθηνά κι αν όποιος βλέπει την ασχήμια την κάνει, η Ελλάδα που αγαπώ θα μείνει έρμαιο στα χέρια αυτών που απεχθάνομαι.

Αν με ρωτήσεις γιατί να μη φύγεις το μόνο που έχω να σου πω είναι ότι δεν αντέχω να βλέπω κρετίνους και μαλάκες να κερδίζουν…